Gerçek Benlik-İdeal Benlik-Sosyal Benlik

Modern toplum yaşantısında en önemli benlik yapılanmasını ele almaya çalışacağım bu yazımda. Ama bu yapılanmayı incelemeye başlamadan önce benlik olgusu üzerinde biraz durmak istiyorum. Benliklerimiz kendimiz ile ilgili düşüncelerimizi kapsamaktadır. Bu düşünce yapılarının ve şemaların oluşmasında tabiki sosyal çevremiz ve insanlarla girdiğimiz ilişkilenmelerin ve yaşantıların etkileri bulunmaktadır. Psiklojide hiçbir zihinsel oluşum hiçbir davranış nedensiz ortaya çıkmaz. İşte bu kendimize yönelik yargılarımız, davranışlarımızdan tutun da psikolojik bütünlüğümüze kadar birçok konuda bizi yönlendirmekte, yaşamımıza etki etmektedir.

   Benlik konusunda psikanalitik görüşün yaratıcısı Sidmund FREUD 'O neredeyse ben orada oluşacaktır' demiştir. Burada bizim ideallerimizin benlik yapılanmamızı üzerindeki etkisine dikkat çekmeye çalışmıştır. Burada o diye belirttiği ideallerimiz ve olmak istediğimiz insandır, ben olarak bahsettiği de benliğimizdir. Freud'un bu sözüyle gerçek ve ideal benlik yapılanmalarına da giriş yapmış bulunduk. Gerçek benlik şu ana kadar tecrübelerimiz ve yaşantılarımız sonucunda sahip olduğumuz benlik yapımızdır. İdeal benlik ise sahip olmak istediğimiz,  'O' olmak istediğimiz insanın benliğidir. İşte burada bu iki benlik yapılanması arasındaki dengeyi iyi kurmamız gerekmektedir. İdeal benlik ve gerçek benlik arasındaki makas ne kadar açılırsa bireyin ruh durumu o derece kötüye gidecektir, öyle ki duygu durum bozukluklarına varan sonuçlara neden oluşturabilecektir. 

   İşte günümüzde zaten her bireyin benlik yapılanması içerisinde halletmesi gereken bu ikili çatışmaya bir üçüncü benlik imgesi eklendi bu benlik yapılanması ise sosyal benlik. Burada sosyal kelimesi sosyal medya anlamını karşılayacak biçimde kullanılmaktadır. Modern toplum insanı gerçek benliği ve ideal benliği arasındaki dengeyi korumanın yanında bir de sosyal medya hesaplarında oluşturduğu benliğin stresini ve sorumluluğunu taşımaya çalışmaktadır. Günümüzde her sosyal medya hesabı, kullanıcı hakkında bilgi vermektedir ve bu bilgiler çok derinlemesine bilgilerdir. Bu anlamda  bu sosyal medya profilleri bir karakter bir kişilik taşımaktadırlar.    Bu çaba kimi zamanlarda bireyin gerçek veya ideal benliğinin yansıması olarak sonuçlanmaktayken,  kimi zamanlarda da bu iki benlik yapılanmasından uzak farklı bir şekilde oluşmaktadır. Bu noktada 'Kitlenin ruhu yoktur. Kitle insanlarının ferdiyeti yoktur ve cennet kuşu gibi konduğu dalın rengini almaktadırlar' sözü sosyal medya oluşumunun, bir kitle paylaşım platformu olduğunu noktasından hareketle bize, sosyal benlikler konusunda açıklayıcı bir cümle olmaktadır. Sosyal medya paylaşımları, genele uyma davranışı sonucu ortaya çıkan ve o anda popüler olan olguların insanlar tarafından tekrarlanması ve kitleye dahil olma çabası sonucunda ortaya çıkmaktadır.    Sonuç olarak insanlar hayatları boyunca ulaşmak için çaba harcamaları gereken ideal benlikleri ve kitleye uyma davranışı sonucunda gerçek benliklerinden uzak, kendilerine yabancı bir sosyal benlik ile kalakalmaktadır.    Modern teknoloji toplumu, insanlığa artı bir benlik yapılanması ve halletmesi gereken yeni bir çatışma sunmaktadır.